Τα τελευταία χρόνια, τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως, το φαινόμενο της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας και τα ποσοστά της αυξάνονται χρόνο με το χρόνο.
Στην Ευρώπη, η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14 ετών), με τα περισσότερα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών.
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η αύξηση της παχυσαρκίας προκύπτει από μια ανισορροπία μεταξύ της πρόσληψης και της κατανάλωσης ενέργειας.
Παιδιά του καναπέ
Τα σημερινά παιδιά κάνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό καθιστική ζωή, μεγαλώνουν μπροστά σε ένα Η/Υ και ένα κινητό, έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους για άθληση και σωματική δραστηριοποίηση καθώς συνηθίζουν να απασχολούνται από κάτι πιο εντυπωσιακό και ξεκούραστο. Σε συνδυασμό με τις κακές διατροφικές επιλογές το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας και των συνακόλουθων επιπτώσεων που έχει στην υγεία διογκώνεται καθώς ευθύνεται για την εμφάνιση διαβήτη στα παιδιά και τους αυξημένους δείκτες χοληστερόλης, αφού η πλειονότητα των παιδιών με αυτές τις παθήσεις είναι παχύσαρκα.
Παράγοντες κινδύνου
- Κατανάλωση junk food: Η αυξημένη κατανάλωση του έχει συνδεθεί με την παχυσαρκία τα τελευταία χρόνια. Πολλές οικογένειες επιλέγουν αυτό το είδος διατροφής καθώς συχνά προτιμώνται από τα παιδιά τους και είναι βολικά και φθηνά.
- Ζαχαρούχα ποτά: Η κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών αυξάνει το ΔΜΣ κατά μικρές ποσότητες με την πάροδο των ετών. Τα ζαχαρούχα ποτά περιλαμβάνουν τα αναψυκτικά, ο συσκευασμένος χυμός φρούτων, οι γρανίτες, κ. λπ.
- Σνακ: Τα σνακ περιλαμβάνουν τρόφιμα όπως πατατάκια, αρτοσκευάσματα και καραμέλες.
- Μέγεθος μερίδας: Τα μεγέθη των μερίδων έχουν αυξηθεί δραστικά την τελευταία δεκαετία. Η κατανάλωση μεγάλων μερίδων, εκτός από το συχνό τσιμπολόγημα συμβάλλει στην υπερβολική πρόσληψη θερμίδων.
- Κοινωνικοπολιτιστικοί παράγοντες: Η κοινωνία μας τείνει να χρησιμοποιεί το φαγητό ως ανταμοιβή και ως μέρος της κοινωνικοποίησης. Αυτές οι χρήσεις των τροφίμων μπορούν να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ανθυγιεινών σχέσεων με το φαγητό, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας.
- Ψυχολογικοί παράγοντες: Η κατάθλιψη μπορεί να είναι και αιτία και συνέπεια της παχυσαρκίας.
- Συμπτώματα διατροφικής διαταραχής:Τα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τις διατροφικές διαταραχές φαίνεται να είναι κοινά σε εφήβους παχύσαρκους, ιδιαίτερα στα κορίτσια.
- Ακαδημαϊκές συνέπειες: Η παιδική παχυσαρκία έχει επίσης βρεθεί ότι επηρεάζει αρνητικά τις σχολικές επιδόσεις. Ερευνητική μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν προβλήματα στο σχολείο σε σχέση με τους συνομηλίκους τους με κανονικό βάρος.
Η λύση στο πρόβλημα είναι σύνθετη και απαιτεί την παρέμβαση των γονέων. Το πώς ένας γονέας θα προσεγγίσει ένα παιδί ή έναν έφηβο για να του μιλήσει αναφορικά με το σωματικό του βάρος αποτελεί ένα πολύ ευαίσθητο θέμα και απαιτεί τον ανάλογο λεπτό χειρισμό, ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε μακροχρόνια τραυματική επίπτωση στον ψυχισμό του παιδιού. Όποια τροπή και αν πάρει η συζήτηση, στόχος θα πρέπει να αποτελεί πάντοτε να μάθουν τα παιδιά, να αγαπούν και να σέβονται το σώμα τους, να νιώθουν περήφανα για αυτό και να διατηρούν σωστές διατροφικές συνήθειες.
Αντιμετώπιση
Προκειμένου να βελτιώσει τις διατροφικές του συνήθειες ένα παιδί έχει ανάγκη από καθοδήγηση και υποστήριξη του γονέα και της οικογένειας. Σε περίπτωση αμφιβολίας της κατάλληλης ποσότητας φαγητού, μπορείτε να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας ή έναν διατροφολόγο, προκειμένου να παρέχετε στο παιδί σας ένα ισορροπημένο και σωστό διατροφολόγιο ημερησίως.
Μιλήστε μαζί του
Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα, πριν ξεκινήσετε τη συζήτηση με το παιδί σας αναφορικά με τις διατροφικές του συνήθειες, είναι να έχετε δημιουργήσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα και να είστε ήρεμοι συναισθηματικά, προκειμένου να πραγματοποιήσετε μία χαλαρή και εποικοδομητική συζήτηση μαζί του
- Αποφύγετε να το πιέσετε.
- Μην το κάνετε να νιώσει ότι έχει κάνει κάποιο λάθος.
- Χρησιμοποιήστε μία γενικότερη συζήτηση ως αφορμή που θα σας οδηγήσει στο επίμαχο θέμα.
- Μην επικεντρώσετε τη συζήτηση γύρω από το σωματικό βάρος.
- Χρησιμοποιήστε θετικά μηνύματα για το χαρακτήρα του και όχι για το τι τρώει.
- Δώστε του εναλλακτικές και λύσεις και μην του παρουσιάζετε μόνο το πρόβλημα.
- Παρακολουθήστε τι τρώνε τα παιδιά σας για να αποτρέψετε την ανθυγιεινή αύξηση βάρους.
- Εστιάστε στα φρούτα και τα λαχανικά και ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να δοκιμάσουν νέα πράγματα.
- Η έκθεση σε υγιεινές τροφές είναι σημαντική. Μην εγκαταλείπετε μετά από μία μόνο προσπάθεια. Όσο περισσότερο εκτίθεται ένα παιδί σε κάτι, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να το δοκιμάσει ή ακόμα και να το απολαύσει αργότερα.
- Περιορίστε την ποσότητα του γρήγορου φαγητού που τρώει η οικογένειά σας κάθε εβδομάδα και προσπαθήστε να προετοιμάσετε τα γεύματα για την εβδομάδα, εάν ξέρετε ότι θα είστε απασχολημένοι.
- Βεβαιωθείτε ότι έχετε διαθέσιμες υγιεινές επιλογές στο σπίτι.
- Να το ενθαρρύνετε.
- Μην το μαλώνετε και να μην το τιμωρείτε, αλλά να το κάνετε να νιώσει ότι το στηρίζετε και εφαρμόζετε την προσπάθεια αυτή από κοινού όλα τα μέλη της οικογένειας.
Αν η ποσότητα είναι κατάλληλη και το παιδί σας μετά το γεύμα πεινάει ακόμη, υπενθυμίστε του:
- Να τρώει σιγά-σιγά.
- Να μασάει καλά το φαγητό του.
- Να πίνει νερό κατά τη διάρκεια του γεύματος.
- Να συνοδεύει πάντα με σαλάτα το γεύμα του.
- Πριν να ζητήσει δεύτερο πιάτο να περιμένει 5-10 λεπτά για να καταλάβει αν πεινάει πραγματικά ή το ζητά από λαιμαργία.
Άθληση
Οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν την αυξημένη σωματική δραστηριότητα συμμετέχοντας σε σωματικές δραστηριότητες μαζί με τα παιδιά. Η καθημερινή ενασχόληση με μία αθλητική δραστηριότητα είναι ικανή να ανατρέψει τα δεδομένα. Η άσκηση στη ζωή των παιδιών καταφέρνει να ρυθμίσει το ορμονικό τους σύστημα και τους ινσουλινικούς δείκτες. Οι καύσεις κατά τη διάρκεια της άθλησης μπορούν να συμβάλλουν στη ρύθμιση των επιπέδων χοληστερίνης και των επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα προστατεύοντας την εκδήλωση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στη παιδική ηλικία.
Η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί να φαντάζει ακατόρθωτη,
αλλά αν δράσετε ως οικογένεια, συνεργατικά και αλληλοϋποστηρικτικά,
οι πιθανότητες της επιτυχίας είναι με το μέρος σας.
