Βιολογικά προϊόντα οφέλη και κίνδυνοι  

Τα βιολογικά προϊόντα έχουν γίνει πιο δημοφιλή τα τελευταία χρόνια. O μέσος Ευρωπαίος καταναλωτής στρέφεται όλο και περισσότερo στην αγορά βιολογικών προϊόντων.

Η λέξη βιολογικά αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο καλλιεργούνται και επεξεργάζονται τα διάφορα προϊόντα. Yπάρχουν πλέον βιολογικά είδη για πολλές κατηγορίες προϊόντων στα super market αλλά και σε εξειδικευμένα καταστήματα με αποκλειστικά βιολογικά παρασκευάσματα όπως τρόφιμα, καλλυντικά, καθαριστικά, παιδικές τροφές (γάλα), συμπληρώματα διατροφής κ.α.

Τα βιολογικά προϊόντα, φυτικής και ζωικής παραγωγής, παράγονται σύμφωνα με συγκεκριμένες αυστηρές προδιαγραφές, οι οποίες ορίζονται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και αφορούν στην παραγωγή, στη μεταποίηση και στην εμπορία τους. Εγκεκριμένοι Οργανισμοί Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων, ελέγχουν την τήρηση των προδιαγραφών αυτών.

Πλεονεκτήματα Βιολογικών Τροφίμων

Απουσία Χημικών

Τα βιολογικά προϊόντα είναι αρκετά ασφαλή, καθώς ελέγχονται στο σύνολό τους πριν φτάσουν στον καταναλωτή αλλά και επειδή είναι απαλλαγμένα από διάφορες χημικές ουσίες που περιέχουν τα φυτοφάρμακα. Οι ουσίες αυτές μπορεί να βρίσκονται σε μικρές ποσότητες στα άλλα τρόφιμα που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα.

Υγιεινή Διατροφή

Τα βιολογικά τρόφιμα είναι κατάλληλα για όσους θέλουν να ακολουθήσουν μια πιο υγιεινή και ελεγχόμενη διατροφή.

Ποιότητα

Γενικά η ποιότητα και η διατροφική αξία των βιολογικών τροφίμων θεωρείται ότι είναι υψηλότερη σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα τρόφιμα, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.

Γεύση & Άρωμα

Η γεύση των βιολογικών τροφίμων είναι πολύ καλύτερη ειδικά στα λαχανικά και τα φρούτα εποχής, αφού είναι απαλλαγμένα από χημικά τα οποία εκτός των άλλων επηρεάζουν και τη γεύση τους. Τα βιολογικά τρόφιμα αναδύουν πολύ πιο ευχάριστες κι έντονες μυρωδιές ειδικά όταν μαγειρεύονται και απελευθερώνεται το άρωμά τους.

Περισσότερες Βιταμίνες και Ιχνοστοιχεία 

Σε σύγκριση με τα προϊόντα συμβατικής καλλιέργειας. Έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε νερό, με αποτέλεσμα τα θρεπτικά στοιχεία να βρίσκονται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στα εδώδιμα μέρη των φυτών.

Απουσία Γενετικά Τροποποιημένων Συστατικών 

Στη βιολογική γεωργία δεν επιτρέπεται η χρήση συστατικών από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Λιγότερα Πρόσθετα

Πολλά πρόσθετα που είναι επικίνδυνα για την υγεία δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στα βιολογικά προϊόντα.

Λιγότερα Αντιβιοτικά (τρόφιμα ζωικής προέλευσης)

Τα ζώα βιολογικής εκτροφής, αναπτύσσονται σε συνθήκες που έχουν στόχο να μεγιστοποιήσουν την υγεία και την ευημερία των ζώων. Αυτό επιτυγχάνεται διατηρώντας την υψηλή ποιότητα ζωοτροφών και ισορροπία στην διατροφή τους. Σημαντικό ρόλο έχει ένα περιβάλλον που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Με καλές συνθήκες διαβίωσης τα ζώα βιολογικής εκτροφής έχουν:

• Καλύτερη υγεία, με αποτέλεσμα να απαιτούνται λιγότερα κτηνιατρικά φάρμακα.
• Μειωμένο κίνδυνο ύπαρξης μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως π.χ. Σπογγώδη Εγκεφαλοπάθεια.

Απουσία Τοξικών

Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα βιολογικά προϊόντα για ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες καθώς παρέχουν τα απαραίτητα στοιχεία για διαβίωση και ανάπτυξη, χωρίς να περιέχουν τοξικούς και μεταλλαξιογόνους παράγοντες.

 Τα οφέλη των βιολογικών προϊόντων για το περιβάλλον

Αρκετές έρευνες και μελέτες έχουν προσπαθήσει να εξετάσουν και να συγκρίνουν τα συμβατικά́ και βιολογικά́ συστήματα εκτροφής. Η γενική́ συναίνεση σε αυτές τις έρευνες είναι ότι η βιολογική́ γεωργία είναι λιγότερο επιζήμια για το περιβάλλον για τους ακολούθους λόγους:

Οι εκμεταλλεύσεις βιολογικής παραγωγής:

1. Δεν καταναλώνουν ούτε αφήνουν συνθετικά φυτοφάρμακα στο περιβάλλον, μερικά από́ τα οποία έχουν την δυνατότητα να βλάψουν το έδαφος, το νερό και την υδρόβια άγρια ζωή́.
2. Είναι καλύτερες από́ τα συμβατικά́ αγροκτήματα λόγω της διατήρησης διαφορετικών οικοσυστημάτων.
3. Χρησιμοποιούν 50% λιγότερα λιπάσματα και 97% λιγότερα φυτοφάρμακα.
4. Απαιτούν λιγότερη ενέργεια
5. Παράγουν λιγότερα απόβλητα.
6. Παρέχουν μεγαλύτερη παραγωγή́ με λιγότερο κόστος παραγωγής.

Περιορισμοί & Κίνδυνοι

Παρά τα πολλαπλά αναμφισβήτητα οφέλη τους, τα βιολογικά προϊόντα παρουσιάζουν και ορισμένα μειονεκτήματα, για τα οποία οφείλουμε να είμαστε καλά ενημερωμένοι.

Κόστος

Το κόστος των βιολογικών τροφίμων αλλά και καλλυντικών είναι υψηλότερο σε σχέση με τα υπόλοιπα συμβατικά όμοια προϊόντα. Οι διαφορές σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αρκετά μικρές ωστόσο σε άλλες περιπτώσεις είναι αρκετά έντονες.

Εκμετάλλευση & Απάτες

Τα βιολογικά προϊόντα είναι ελεγμένα, ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να μην είναι και τόσο βιολογικά όσο διαφήμιζονται (φαινόμενο όχι απίθανο). Αυτό συνεπάγεται ότι μπορεί να ξοδέψουμε χρήματα για να αγοράσουμε βιολογικά τρόφιμα, καλλυντικά ή καθαριστικά τα οποία όμως δεν θα είναι πραγματικά βιολογικά.

Μικρότερη Ποικιλία

Αν και οι επιλογές στα βιολογικά προϊόντα αυξάνουν όλο και περισσότερο, γενικά θα λέγαμε ότι είναι αρκετά περιορισμένες. Είναι εμφανές για παράδειγμα πως τα ράφια των super market που έχουν βιολογικά τρόφιμα είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με τα ράφια που έχουν συμβατικά τρόφιμα.

Αβεβαιότητα & Ανασφάλεια

Ενώ δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα βιολογικά τρόφιμα είναι πιο φυσικά από τα μη βιολογικά δεν είναι απαραιτήτως πλήρως ασφαλή καθώς συχνά δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο που να το επιβεβαιώνει. Λόγω του ότι αυτές οι πληροφορίες είναι γενικά αβάσιμες, η παρουσίαση των αποδεικτικών στοιχείων δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό και ίσως να μην προάγει με σαφή ασφάλεια την δημόσια υγεία. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον τομέα των γεωργικών και βιομηχανικών μεθόδων παραγωγής οδηγεί το κοινό συχνά σε αβεβαιότητα και ανασφάλεια.

Με το βλέμμα στο μέλλον

Συμπερασματικά κρίνεται απολύτως αναγκαίο να γίνουν περισσότερες μελέτες έτσι ώστε να επιβεβαιωθούν τα υπάρχοντα στοιχεία. Τα βιολογικά προϊόντα μπορούν, μετά από πιο επισταμένη έρευνα, να αποκτήσουν ουσιαστική υπεραξία και να αυξηθεί η ζήτησή τους. Μια πιθανή αύξηση της ζήτησης των βιολογικών προϊόντων σίγουρα θα σηματοδοτήσει μια πτώση στις τιμές πώλησης, με στόχο να είναι προσβάσιμα για όλους. Τότε πράγματι θα μπορούμε να απολαμβάνουμε όλα τα οφέλη περιορίζοντας κάθε πιθανό κίνδυνο, ασύμφορο κόστος και αβεβαιότητα.  

Συμβουλή!

Προσοχή, τα βιολογικά τρόφιμα δεν σημαίνει ότι είναι πιο light. Το πόσο παχαίνει ή όχι μια τροφή δεν εξαρτάται από την διατροφική της αξία δηλαδή από το αν είναι βιολογική ή όχι, αλλά εξαρτάται με το ποσοστό λίπους και παχυντικών ουσιών που περιέχει.