Το τι αποτελεί νόμιμη αυτοάμυνα στην ουσία, δεν είναι αυτό που νομίζει ο κόσμος αλλά αυτό που ορίζει ο νόμος και είναι πολλοί οι άνθρωποι που αγνοούν αυτό το αδιάψευστο γεγονός!
Ορισμός
Άμυνα είναι η αναγκαία προσβολή του επιτιθέμενου στην οποία προβαίνει το άτομο, για να υπερασπισθεί τον εαυτό του ή άλλον από άδικη και παρούσα επίθεση που στρέφεται εναντίον τους.
Κρατούσα αντίληψη
Όλοι λίγο-πολύ γνωρίζουμε ότι αν ένα έγκλημα (π.χ. φόνος) τελεστεί σε κατάσταση άμυνας, ο δράστης δεν τιμωρείται. Ο Ποινικός Κώδικας ορίζει ρητά άλλωστε ότι «δεν είναι άδικη η πράξη που τελείται σε περίπτωση άμυνας». Η ρύθμιση αυτή είναι αυτονόητη συνέπεια της αίσθησης αυτοσυντήρησης και της ανάγκης του καθενός να προστατεύσει τον εαυτό του ή και τρίτους από επιθέσεις. Ωστόσο μια σε βάθος έρευνα για τις ακριβείς διαστάσεις της νόμιμης αυτοάμυνας κρίνεται αναγκαία για την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Βασικές αρχές σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία
1. Αρχικά θα πρέπει η εναντίον μας επίθεση να είναι άδικη και παράνομη.
2. Έπειτα θα πρέπει άμυνα και επίθεση να ταυτίζονται χρονικά ή τουλάχιστον να είναι πολύ κοντά, αν κάποιος μας πυροβολήσει και φύγει, δε νοείται να τον βρούμε μετά από μία εβδομάδα και να τον πυροβολήσουμε εξ επαφής, ενώ αν ο δράστης κυνηγάει το θύμα επί ώρες, η άμυνα είναι δυνατή, για όσο χρόνο υφίσταται αυτή η κατάσταση.
3. Αν το θύμα καταφέρει να αφοπλίσει τον επίδοξο δράστη, η επίθεση λογικά έχει τελειώσει, οπότε αν στη συνέχεια τον σκοτώσει, θα έχει προβλήματα με τον Νόμο.
4. Βασικότερο όλων, η άμυνα οφείλει να είναι η αναγκαία, κι εδώ είναι ένα λεπτό σημείο, που μπορεί και δημιουργεί στην πράξη προβλήματα στον αμυνόμενο, διότι αν έχουμε υπέρβαση του αναγκαίου ορίου και μέτρου, η πράξη άμυνας μπορεί να κριθεί ως άδικη και να τιμωρηθεί! Έτσι αν μας επιτεθεί κάποιος με ύβρεις, η άμυνα με πυροβολισμό, προφανώς υπερβαίνει το μέτρο και θα τιμωρηθούμε για ανθρωποκτονία με πρόθεση. Τα όρια βέβαια δεν είναι πάντα τόσο ευδιάκριτα, αλλά συχνά πολύ λεπτά.
Κριτήρια αυτοάμυνας όπως ο Νόμος ορίζει
Ο Νόμος αναφέρει συγκεκριμένους γνώμονες, με βάση τους οποίους θα κριθεί το αναγκαίο μέτρο της άμυνας και αυτοί είναι:
• η επικινδυνότητα,
• το είδος,
• ο τρόπος και η ένταση της επίθεσης,
• η βλάβη που επεδίωκε ο επιτιθέμενος, αλλά και
• λοιπές περιστάσεις.
Έτσι, όποιος υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο άμυνας, τιμωρείται,
- αν η υπέρβαση έγινε με πρόθεση, με ποινή ελαττωμένη, ενώ
- αν έγινε η υπέρβαση από αμέλεια, με την ποινή, που προβλέπεται για το αντίστοιχο έγκλημα εξ αμελείας.
Αν ωστόσο η υπέρβαση οφείλεται στο φόβο και την ταραχή, που του προκάλεσε η επίθεση, τότε μένει ατιμώρητος! Έτσι αν διαπιστώσει κάποιος έντρομος μέσα στη νύχτα ότι έχει μπει διαρρήκτης στο σπίτι του και τον πυροβολήσει, ακόμα και αν ο επίδοξος ληστής ήταν άοπλος, τότε με βάση τις περιστάσεις, ο αμυνόμενος, μπορεί (υπό συνθήκες), να κριθεί ατιμώρητος, διότι ήταν προφανώς φοβισμένος και δεν μπορούσε μέσα στο σκοτάδι να διακρίνει αν ο εισβολέας οπλοφορούσε ή όχι!
Να σημειωθεί ότι αν κάποιος αποδεδειγμένα προκαλέσει με πρόθεση την επίθεση του άλλου, για να τον πλήξει δήθεν σε κατάσταση άμυνας, τότε θα τιμωρηθεί κανονικά για έγκλημα.
Ο ρόλος των πολεμικών τεχνών στην αυτοάμυνα
Είναι πασίδηλο ακόμα και στους μη εμπλεκόμενους, πως μια από τις πολλές ιδιότητες των πολεμικών τεχνών, είναι και η παροχή γνώσης Αυτοάμυνας.
Είναι επίσης δεδομένο πως οι πολεμικές τέχνες στην γενική έννοιά τους, δημιουργήθηκαν και σχεδιάστηκαν για αληθινή μάχη. Με τον καιρό εξελίχθηκαν και μετασχηματίστηκαν σε ένα σημαντικό τους κομμάτι, σε μεθόδους Αυτοάμυνας με βάση την σύγχρονη εποχή και τις αλλαγές που κάθε φορά, αυτή φέρει.
Παρόλα αυτά, ένας σημαντικός παράγοντας που απουσιάζει από πολλές σχολές, είναι η αναφορά στο Νομικό πλαίσιο που διέπει τη νόμιμη χρήση της αρχικά, και στη συνέχεια η παροχή έστω και στοιχειώδους γνώσης σχετικά με τον ποινικό κώδικα και τι αυτός ορίζει για τα θέματα Αυτοάμυνας.
Όπως είναι σημαντικό για τον κάθε Εκπαιδευτή Πολεμικών Τεχνών να έχει υψηλή θεωρητική και τεχνική κατάρτιση των αντικειμένων του, εξίσου σημαντικό είναι να γνωρίζει τον σωστό ορισμό της Αυτοάμυνας εφόσον εμπλέκεται με αυτή.
Χρήσιμα συμπεράσματα:
- Επειδή ένας αμυνόμενος αδυνατεί να σκέφτεται το νομικό πλαίσιο σε μια συμπλοκή, ο νόμος δικαιολογεί πράξεις που υπό άλλες συνθήκες είναι παράνομες καθώς βρίσκεται σε Αυτοάμυνα. Όμως, δεν αρκεί να λέει ή να νομίζει ότι έχει το δίκαιο, αλλά να μπορεί να το αποδείξει.
- Αν η χρήση άμυνας, προκαλέσει τραυματισμό ή και θάνατο του επιτιθέμενου, ακολουθεί η δικαστική οδός με αυτεπάγγελτη δίωξη ή με μήνυση, όπου σχηματίζεται δικογραφία και πιθανότατα ασκούνται ποινικές διώξεις. Ο αμυνόμενος στην καλή περίπτωση (αν αποδειχτεί η αναγκαιότητα) απαλλάσσεται και, στην κακή, απαλλάσσεται όταν η υπόθεση φτάσει στο ακροατήριο.
- Στην πραγματικότητα, τα γενικότερα νομικά «μπερδέματα» (ή ξεμπερδέματα;) κατόπιν την εκάστοτε πράξη βίας είναι πάντα δαπανηρά, μακρόχρονα και ψυχοφθόρα. Η συμβουλή μας είναι «Ου μπλέξεις!» και δώσετε έμφαση στις ανθρώπινες δεξιότητες βρίσκοντας την κατάλληλη εκπαίδευση αυτοάμυνας.
Ο Ποινικός κώδικας της Ελληνικής νομοθεσίας ναι μεν, είναι υπέρ της δίκαιης άμυνας, πλην όμως είναι αρκετά μακριά από τη φιλοσοφία, του ότι το κυριότερο στοιχείο της Αυτοάμυνας είναι η προάσπιση της σωματικής ακεραιότητας.
Σε κάθε περίπτωση το δίκαιο δεν είναι υποχρεωμένο να υποχωρεί μπροστά στο άδικο.
