Παιδική Μοναξιά

Πως μπορείτε να βοηθήσετε ένα παιδί που βιώνει μοναξιά;

Η μοναξιά είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να βιώνουν πολλά παιδιά στις μέρες μας.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ένα παιδί μπορεί να αισθάνεται μόνο του, ακόμα και αν στην πραγματικότητα δεν είναι. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά, ακόμα και πολύ μικρής ηλικίας, μπορούν να κατανοήσουν το αίσθημα της μοναξιάς, νιώθοντας θλίψη και απογοήτευση. Λίγες είναι οι περιπτώσεις όμως που ένα παιδί θα μπορέσει να εκφράσει αυτό το συναίσθημα, καθώς συνήθως εκφράζεται ως εσωστρέφεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση και πολλές φορές επιθετικότητα.

Που μπορεί να οφείλεται η παιδική μοναξιά ;

Αρκετοί είναι οι παράγοντες που μπορεί να προκαλούν τα συναισθήματα μοναξιάς στα μικρά παιδιά. Τέτοιοι λόγοι μπορεί να είναι:

• Αλλαγές στο περιβάλλον και στην καθημερινότητά τους, είτε αυτό είναι αλλαγή σχολείου ή κάποιου είδους μετακόμιση.
• Σημαντική απώλεια, γονέα, φίλου, κατοικίδιου ή ακόμα και κάποιου αντικειμένου.
• Tο διαζύγιο των γονέων.
• Διενέξεις εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος, ή με φίλους.
• Απόρριψη από τους συνομήλικους του.
• Έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων και αδυναμία σύναψης φιλίας από ντροπή, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.α.
• Εκφοβισμός (bulling).
• ‘Ελλειψη αδελφιών. Οι πιθανότητες να αναπτύξει το αίσθημα της μοναξιάς ένα παιδί που δεν έχει αδέλφια είναι υψηλότερες.
• ‘Ελλειψη ποιοτικού χρόνου με την οικογένεια, αλλά και το ευρύτερο συγγενικό περιβάλλον.

Όλα αυτά βέβαια  δεν αποτελούν κανόνα, καθώς ο λόγος μοναξιάς σε κάθε παιδί διαφέρει ανάλογα με την προσωπικότητά του, το περιβάλλον και τα πρότυπα συμπεριφοράς του.

Οι συνέπειες της παιδικής μοναξιάς

Η μοναξιά στα παιδιά συνήθως είναι προσωρινή, αλλά μερικές φορές σχετίζεται άμεσα με την κατάθλιψη. Συχνά αισθάνονται αποκλεισμένα, γεγονός που βλάπτει την αυτοεκτίμησή τους μεγαλώνοντας. Κατά συνέπεια, τα μοναχικά παιδιά μπορεί να χάσουν πολλές ευκαιρίες να αλληλοεπιδράσουν με τους συνομήλικους τους και παράλληλα αυτό το γεγονός να επηρεάσει τη μαθησιακή τους απόδοση. Επίσης, είναι γνωστό, ότι η μοναξιά δημιουργεί διαταραχές ύπνου.

Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα της παιδικής μοναξιάς;

Σημάδια και συμπτώματα που μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακαλύψετε ότι το παιδί σας αισθάνεται μοναξιά, είναι όταν:

• Δεν αλληλοεπιδρά με άλλους μαθητές στην τάξη.
• Προτιμά να μένει μέσα στο σπίτι, από το να παίζει έξω με άλλα παιδιά.
• Δε συζητά ποτέ ούτε μιλάει με άλλα παιδιά.
• Δεν καλεί ποτέ φίλους στο σπίτι και δεν επικοινωνεί τηλεφωνικά μαζί τους.
• Προτιμά να βρίσκεται στο δωμάτιό του, όταν υπάρχουν επισκέπτες στο σπίτι.
• Γυρνάει μόνο του στο σπίτι, παρά με φίλους μετά το σχολείο.
• Ζωγραφίζει λυπημένες εικόνες ή παίζει θλιβερές μελωδίες.
• Δεν επικοινωνεί, ούτε παίζει με τα αδέλφια του.
• Αναφέρει συχνά πως η ζωή του είναι βαρετή και ζητάει την προσοχή σας.

Πως μπορείτε να βοηθήσετε ένα παιδί που βιώνει μοναξιά ;

Η έλλειψη αυτοπεποίθησης είναι μια από τις κύριες αιτίες για τις οποίες ένα παιδί μπορεί να αισθάνεται μοναξιά. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στα παιδιά τους. Αυτό που μπορούν να κάνουν είναι να βοηθήσουν το παιδί τους να αναγνωρίσει τις ικανότητες του και να το επιβραβεύουν σε κάθε δραστηριότητα. Εκτιμήστε την απόδοση και τις προσπάθειές του και βοηθήστε το να καταλάβει τι του έλειπε.

• Βοηθήστε το παιδί σας να κάνει νέους φίλους είτε καλώντας φίλους στο σπίτι είτε παροτρύνοντάς το σε  νέες δραστηριότητες που μπορεί να γνωρίσει συνομήλικους.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να ανοιχτεί. Εάν είναι ντροπαλό είναι πιθανό να θέλει να κάνει νέους φίλους αλλά να μη μπορεί.
• Ωθήστε το να μοιράζεται την καθημερινότητά του με τα αδέλφια του, υιοθετώντας τον ρόλο του κρίκου ανάμεσα στα παιδιά σας. Μια καλή ιδέα είναι να απασχολούνται με κάποιες κοινές δραστηριότητες μέσα στο σπίτι, όπως μαγειρική, επιτραπέζια, ταινίες, γυμναστική κ.λ.π.
• Αν πρόκειται για μοναχοπαίδι, ξανασκεφτείτε σοβαρά την πιθανότητα να αποκτήσετε ένα κατοικίδιο της αρεσκείας του, φροντίζοντάς το από κοινού.
• Αντιμετωπίστε το σχολικό bulling. Παραπονεθείτε στις σχολικές αρχές και αν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα μιλήστε στους γονείς των άλλων παιδιών. Προ πάντων όμως διδάξτε στο παιδί σας πως να αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις.
• Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο στο παιδί και κρατήστε το απασχολημένο. Σε πολλές περιπτώσεις λόγω του φορτωμένου προγράμματος, οι γονείς δεν μπορούν να δώσουν τον απαιτούμενο χρόνο στα παιδιά τους.

Οι άμεσες και μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες που σχετίζονται με τη μοναξιά στα παιδιά είναι συχνά μη αναστρέψιμες και καθιστούν κρίσιμη την ανάγκη παρακολούθησής τους και εφαρμογής στρατηγικών παρέμβασης.

Μόνο εφόσον γονείς και εκπαιδευτικοί αφιερώνουν χρόνο για να επικεντρωθούν στις ατομικές ανάγκες του κάθε παιδιού ξεχωριστά, μπορούν να χτιστούν υγιείς σχέσεις με στόχο τα παιδιά να ξεφύγουν από την μοναξιά.